Bunlardan Cemâleddîn-i Efgânî 1838’de Afganistan’da doğdu. Felsefe kitapları okudu. Afganistan’a karşı Ruslar için casusluk yaptı. Mısır’a geldi. Mason ve mason locası reisi oldu. Mısırlı Edip İshak (Ed-dürer) kitabında, bunun Kahire mason locası reisi olduğunu yazmaktadır. 1960’ta Fransa’da basılan (Les franço-maçons) kitabının 127. sayfasında “Mısır’da kurulan mason localarının başına, Cemâleddîn-i Efgânî ve ondan sonra Muhammed Abduh getirildi. Bunlar, masonluğun Müslümanlar arasında yayılmasına çok yardım ettiler” demektedir.
Salim Köklü
Türkiye Gazetesi – 1 Ocak 2017